కొత్త వ్యవసాయ చట్టాలు మరియు రైతు ఉత్పత్తి సంస్థలు (ఎఫ్‌పిఓ) రైతులు, సహకార రంగాల విధిని మారుస్తాయి
ఈ వ్యాసాన్ని తీన్ మార్ న్యూస్ కోసం సీనియర్ ఐఎఎస్ అధికారి పి. నరహరి గారు రాశారు. ప్రస్తుతం ఆయన మధ్యప్రదేశ్‌లోని రాష్ట్ర సహకార మార్కెటింగ్ సమాఖ్య మేనేజింగ్ డైరెక్టర్‌గా ఉన్నారు.
సహకార విభాగం ప్రభుత్వానికి అత్యంత ముఖ్యమైన విభాగం. సహకార వ్యవస్థలో, రాష్ట్రంలో ఉన్నత స్థాయిలో ఒక అపెక్స్ బ్యాంక్ ఉంటుంది. మరియు గ్రామాలలో అట్టడుగు స్థాయిలో ప్రాథమిక వ్యవసాయ సహకార సంఘాలు (పిఎసిఎస్) ఉన్నాయి. రోజువారీ వ్యవసాయం, ఎరువుల పంపిణీ మరియు రైతులకు వ్యవసాయ పనిముట్ల సరఫరా, అలాగే గోధుమలు, వరి మరియు ఇతర వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల కొనుగోలు వంటి వ్యవసాయ సమాజపు అవసరాలను తీర్చడానికి, మరియు రుణాలు పంపిణీ చేయడానికి మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రం లో 4,523 కమిటీల యొక్క విస్తృత నెట్‌వర్క్‌ను కలిగి ఉంది.
రైతులు తమ ఆర్థిక కార్యకలాపాల కోసం ఎక్కువగా సహకార రంగంపైనే ఆధారపడతారు. గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడానికి సహకార రంగం ప్రత్యక్షంగా మరియు పరోక్షంగా పని చేస్తుంది.
అనేక రాష్ట్రాల్లో, సహకార రంగంలో రైతులు భాగం కావడం ద్వారా రైతులు ఆర్థికంగా బలంగా ఉన్నారు. ఉదాహరణకు, మహారాష్ట్ర రాష్ట్ర చక్కెర సహకార సంఘం మరాఠా సమాజాన్ని ఆర్థికంగా మార్చేసింది. మహారాష్ట్ర రాజకీయాలను కూడా ప్రభావితం చేసేలా సహకార రంగం ఆధిపత్యం చెలాయిస్తోంది అని చెప్పవచ్చు. అదేవిధంగా గుజరాత్ లోని మిల్క్ కోఆపరేటివ్ సొసైటీ, గుజరాత్ ఆనంద్ మిల్క్ యూజర్స్ అసోసియేషన్ (ఆనంద్) లు దేశ సహకార సంస్థలకు ఆదర్శంగా నిలుస్తున్నాయి.
సహకార రంగం మూడు అంచెల వ్యవస్థలో పనిచేస్తుంది.
- మొదటి స్థాయిలో ప్రాథమిక వ్యవసాయ సహకార సంఘాలు (పిఎసిఎస్)
- రెండవ స్థానంలో జిల్లా సహకార కేంద్ర బ్యాంకులు (డిసిసిబిలు)
- మూడవ స్థాయిలో అపెక్స్ బ్యాంక్ లు ఉంటాయి.
ప్రాథమిక వ్యవసాయ సహకార సంస్థలు ఈ వ్యవస్థ యొక్క బలమైన స్తంభాలు. ఇవి సహకార రంగంలో అత్యంత ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి. ప్రాథమిక వ్యవసాయ సహకార సంస్థలు బలంగా ఉన్నప్పుడు, సహకార రంగం కూడా బలంగా ఉంటుంది. కానీ కొన్ని రాష్ట్రాల్లో, ప్రాధమిక వ్యవసాయ సహకార సంస్థలు సమర్థవంతంగా పనిచేయకపోవడం, ప్రైవేటు ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించడం మరియు బ్యాంకులను నష్టాల్లోకి నెట్టడం వంటి కారణాల వల్ల కూలిపోతున్నాయి. అప్పుల భారంతో బ్యాంకులు నష్టపోవడం వల్ల, ప్రాధమిక వ్యవసాయ సహకార సంస్థలు తమ కార్యకలాపాలు సాగించలేవు. దీంతో సహకార రంగం అస్థిరతకు గురౌతుంది.
దేశంలో 3,500 రైతు ఉత్పత్తి సంస్థలు
రాబోయే కాలంలో గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థలో రైతు ఉత్పత్తిదారుల సంస్థలు (ఎఫ్‌పిఓలు) ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి. ఈ సంస్థలు ప్రాధమిక వ్యవసాయ సహకార సంస్థల కంటే ఆధునికమైనవి. వచ్చే మూడేళ్లలో 3,500 ఎఫ్‌పిఓలను రూపొందించాలని కేంద్ర ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. సహకార రంగంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించడమే కాకుండా, ఈ ఎఫ్‌పిఓలు అనేక సంస్కరణలకు పునాది వేయడానికి కూడా పని చేస్తాయి. సహకార రంగంలో కొన్ని వ్యత్యాసాలు ఉంటే, ఎఫ్‌పిఓలు వాటిని కూడా తొలగిస్తాయి.
FPO ను ప్రోత్సహించడానికి, కేంద్ర ప్రభుత్వం అనేక ఆకర్షణీయమైన ప్యాకేజీలను ఏర్పాటు చేసింది. దీని కింద రైతులు తమ పంటలను ఎఫ్‌పిఓల ద్వారా విక్రయించి, ప్రైవేటు, కార్పొరేట్ రంగాలతో వ్యాపారం చేసి ఉత్పత్తులకు మంచి ధరలను పొందవచ్చు. ప్రస్తుత సంవత్సరంలో, ఈ ఎఫ్‌పిఓలను మధ్యప్రదేశ్‌లో గోధుమల సేకరణకు ఏజెన్సీగా చేశారు. అదేవిధంగా, వ్యవసాయ మౌలిక సదుపాయాల కల్పనకు ప్రభుత్వం వ్యవసాయ మౌలిక సదుపాయాల నిధి (ఎఐఎఫ్) ను ఒక మాధ్యమంగా మార్చింది.
వ్యవసాయ-గేట్ వద్ద వ్యవసాయ మౌలిక సదుపాయాలకు సంబంధించిన ప్రాజెక్టులకు మరియు ప్రాధమిక వ్యవసాయ సహకార సంస్థలు, రైతు ఉత్పత్తి సంస్థలు, వ్యవసాయ వ్యవస్థాపకులు, స్టార్టప్‌లు వంటి అగ్రిగేషన్ పాయింట్లకు 10 లక్షల కోట్ల రూపాయల ఆర్థిక సహాయం అందించాలని ఎఐఎఫ్ కిందనే నరేంద్ర మోడీ ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది.
కేంద్రం యొక్క ఈ ఉద్దేశ్యానికి అనుగుణంగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు కూడా AIF లను ప్రోత్సహించడం ప్రారంభించాయి. సహకార రంగాలు ప్రజాస్వామ్యం యొక్క చిన్న నమూనాలను పోలి ఉంటాయి. ప్రజాస్వామ్యాన్ని బలోపేతం చేయడానికి సహకార రంగాన్ని బలోపేతం చేయడం కూడా అవసరం. కేంద్రంలోని మోడీ ప్రభుత్వం ఈ లక్ష్యంతోనే కొత్త వ్యవసాయ చట్టాలను అమలు చేసింది. సహకార రంగాలతో సమన్వయం చేయడం ద్వారా ప్రభుత్వ యంత్రాంగాన్ని బలోపేతం చేయవచ్చు. అన్ని రంగాల్లో సహకార రంగాలను క్రియాత్మకంగా మార్చాల్సిన అవసరం ఉంది.
స్వయం సహాయక బృందాలు (స్వయం సహాయక సంఘాలు) మరియు ఎఫ్‌పిఓల ద్వారా దేశ సహకార వ్యవస్థను ఖచ్చితంగా బలోపేతం చేయవచ్చు. సహకార రంగంలో, సామూహిక ఓటుకు వ్యక్తిగతంగా కాకుండా ప్రాముఖ్యత ఇవ్వబడుతుంది. వ్యక్తుల ద్వారా ఏ వ్యవస్థను 100 శాతం సందేహ రహితంగా చేయలేము. కానీ సహకార ఉద్యమం నిర్దేశించిన లక్ష్యాలను సాధించగలదు. ఏదైనా వ్యవస్థ కోసం, వ్యక్తిగత నిర్ణయాల కంటే వ్యక్తుల సమూహం తీసుకునే సామూహిక నిర్ణయాలు చాలా ముఖ్యమైనవి.
ఇక్కడ గ్రామం, నగరం మరియు జిల్లా ప్రజల సమిష్టి నిర్ణయాలు సమాజంలో అద్భుతమైన సంస్కరణలకు దారితీశాయి. సహకార సమాజాలలో తీసుకునే నిర్ణయాలు మొత్తం సమాజ శ్రేయస్సును లక్ష్యంగా పెట్టుకుంటాయి. ఏ ఒక్క వ్యక్తి యొక్క నిర్ణయాలు సమాజానికి పూర్తిగా సహాయపడతాయని మరియు చాలా కాలం పాటు కొనసాగుతాయనే గ్యారెంటీ లేదు. అదే సమయంలో, సహకార సంస్థలలో తీసుకునే సామూహిక నిర్ణయాలు సమాజాన్ని ఎల్లప్పుడూ శ్రేయస్సు దిశలో తీసుకువెళతాయి.
వ్యవసాయ చట్టాన్ని రూపొందించడానికి ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ తీసుకున్న నిర్ణయం వ్యవసాయ రంగంలో ఖచ్చితంగా కొత్త చరిత్రను సృష్టిస్తుంది.
– పి. నరహరి, ఐఎఎస్, మేనేజింగ్ డైరెక్టర్, మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్ర సహకార మార్కెటింగ్ సమాఖ్య
మధ్యప్రదేశ్ ప్రభుత్వం, భోపాల్
